Door Bart Verkade – bedrijfseconoom en schipper. Hij combineert het varen met een adviespraktijk.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen is de trend. Duurzaamheid voor alles. We lezen het overal. Toch, als je het de gemiddelde collega vraagt, dan blijkt het voor veel ondernemers een ver-van-mijn-bed-show. Toen de brancheorganisaties het voor elkaar hadden dat ook de binnenvaart in aanmerking kwam voor de Green Award, buitelden de verontwaardigde reacties op Schuttevaer.nl over elkaar heen. Hoe konden de organisaties nu meewerken aan iets dat weer extra druk legt op de toch al zo door regeldruk geplaagde ondernemer? Trouwens, welke bevrachter vraagt er nu om een extra duurzaam schip en biedt daar ook extra vrachtpenningen voor? En de korting op het havengeld dat de bezitters van de Green Award wordt voorgespiegeld is een doekje voor het bloeden. Allemaal waar. Maar als we nu eens wat verder vooruitkijken. Duurzaamheid is een blijvertje. Steeds meer ondernemingen die aan consumenten leveren besteden er aandacht aan. En door in kaart te brengen waar bijvoorbeeld de CO2-uitstoot die een product met zich meebrengt wordt veroorzaakt, wordt ook duidelijk waar je moet ingrijpen.

Wilt u onbeperkt lezen? Word abonnee en krijg toegang tot unieke maritieme vakinformatie waarmee u altijd up-to-date bent.

Ik heb altijd gezegd: eerst een 10 jaar kontrakt , dan maak ik mijn schip groen. desnoods met verf , ha ha.

Bijna niemand heeft geld, om een investering te kunnen betalen. En de regels zijn soms heel krom. Om aan een subsidie eisen te voldoen.

Maar we moeten wel oppassen, ten opzichte van het weg vervoer. Dus niets met laboranten papiertjes, mooie certificaten. Zijn allemaal groen op papier. Meten aan de pijp, rapport opmaken en met die uitslag certificeren. Dus uitstoot over heel het schip/ auto , op basis van 24 uur en terug gerekend ton/km.. Ik denk dat de uitslag heel verrassend is.

volgens mij leef jij in een droomwereld beste meneer wij zitten bij de rabobank en die willen gewoon niks helemaal niks alleen zelf goedkoop geld lenen bij het e m f maar dat is niet bestemt voor de binnenvaart ondernemer en zeker niet voor milieu investeringen u bent een leugenaar

Okay daar zou een punt van waarheid in kunnen zitten; Dat van de wieg tot aan het graf er meer vervuiling kan zijn, maar daar zijn ook hele goede technieken voor om die problemen op te lossen. Bijn alles kan gerecycled worden, zolang we ons afval maar niet in derde wereld landen dumpen, is dat dus geen probleem.

Wel is het dat het stuk zich alleen focussed op CO2 en niet op andere vervuilende uitstoot. Dus dat stuk gaat uit van vermindering van uitstoot met de huidige motor, tenminste dat is wat ik tussen de regels door lees.

Minder leegvaart en op de toeren letten.

Trouwens ik heb een aantal malen een zuinig rijden, ja in een truck, cursus moeten doen, en dat is toch heel verhelderend. Dat wat je zou denken om zuiniger aan te doen met je rechter pedaal, dat lag bijna tegenovergesteld met hoe het daadwerkelijk zuiniger moest……………..

We moeten dus helemaal groen,dus milieubewust handelen en denken….. Dat betekend dat we geen toerenmakers mogen gebruiken daar die meer gasolie,smeerolie,en filters gebruiken. Dan gaan we het over de duurzaamheid hebben en daar moet je ook niet met de hedendaagse motoren aankomen want dan vervuilen we het milieu weer met bergen afgedankte versleten onderdelen en motoren. Dit was even heel kort door de bocht geschreven,maar in de praktijk wel de waarheid,daar de nieuwe motoren helemaal niet zo shoon en groen zijn als wordt beweerd en dat is geheel bewezen,maar er waren ooit slimme(stomme idioten) die voor oplichting een berg subsidie kregen en de markt begonnen te hersenspoelen,met verhalen die totaal niet kloppen. Verder lees ik leegvaart verminderen,en dat zou best een goed punt wezen,maar valt niet altijd te vermijden,en bevrachter y geeft niet zo makkelijk zn reizen aan mr x en omgekeerd. Verder is hier je mening geven en je gedachten laten gaan goed,en daar kun je altijd weer iets goeds van opsteken. Alleen jammer dat het zo vaak gebruikt wordt om andere mensen af te zeiken. Iedereen heeft zijn of haar ideeen ergens over en dat zullen we,vindt ik tenminste moeten respecteren. Door juist alle ideen en meningen te lezen,kun je juist op die ene goeie oplossing komen voor een bepaalde zaak.

Hr Bennik, ik geloof niet dat ik u voor leugenaar heb uitgemaakt. Ik vermoed dat u een paar dingen door elkaar haalt. Mijn stelling is dat men geen energie uit het niets kan toveren. Niet diesel electrisch, niet met waterstof, LNG of wat dan ook. Een schip is een compromis en het is niet mogelijk om in een bestaande situatie iets te veranderen waardoor er een rendementsverbetering van wel 50% optreed bij een gelijkblijvende vervoersprestatie.

Het gebruik van straalbuizen en de vervanging van een bijvoorbeeld gietijzeren schroef door een modern exemplaar daargelaten.

Vergroenen is mooi, en zeker doen als het zinnig is, maar vooral als dit ook betaald wordt. Als ik dan naar mijn verbruik kijk zou ik gaan voor een betaalbare installatie aan de uitlaat, iets waar pas in laatste instantie wat groter op ingezet gaat worden. Grot nieuwe ontwikkelingen zijn vaak niet of slecht toepasbaar op bestaande schepen en bij nieuwe motoren gaat het in feite vaak om bestaande type met een andere afstelling, wel dan weer met een certificaat en hoger verbruik. Bestaande motoren aanpassen aan de laatste eisen is vaak wel mogelijk maar wordt gezien de certificering vaak onmogelijk gemaakt

En beperken leegvaart, mooi, maar als dat betekend dat ik vracht voor veel te weinig mee moet nemen dan laat maar.

En triest maar waar, nog nooit in mijn bestaan zoveel lege kilometers gemaakt als dit jaar

Al met al roept het ( nog) niet het enthousiasme op wat nodig is voor een daverend succes.

Misschien eerst en vooral oplossingen zoeken die direct aansluiten bij de praktijk van alle dag.

Eigenlijk zou ik niet moeten reageren op iemand die zijn naam niet bekend maakt omdat hij er anders over aan gesproken kan worden.

Nu wens ik ook weer niet voor leugenaar uitgemaakt te worden. Hierbij wil ik je wel uitnodigen om eens bij mij aan boord ( de cybernetica )te komen dan zal ik je het laten zien. Of ben je daar te laf voor?

Ja Bennik, Nadenken EN doordenken. Lees het stukje nog eens, maar dan aandachtig!

Beste Flipje nooit geleerd hoe een schip vaart, energie verbruik, ga eens met een oudere schipper praten dan leer je nog eens wat. Alles is al in te praktijk bewezen, nu nog een schipper die nadenkt. Met vriendelijke groet.

Hmm als binnenvaartondernemer loop je altijd achter de feiten aan te rennen . Toen wij 12 jaar terug gingen hermotoriseren van een MAK naar een Mitsubishi was dit ook een zogenaamde milieu vriendelijke motor met IMO certificering ( toen bestond CCR nog niet ) Nu is het zo dat deze Mitsubishi perfect draait en ik hoop dat ie nog 10 jaar draait , maar voor de heren van het milieu gebeuren ben ik en zoveel anderen niet goed bezig . Moet ik de motor eruit laten halen en vernieuwen ?? Terwijl deze nog perfect in orde is , NEE ben toch niet gek . Dit is weer een van de zoveelste manieren om ons op kosten te jagen . Denk s even na Nieuwe eisen CCR/SI vannaf 2015 , Nieuwe milieu vriendelijke motor die waarschijnlijk over 3 jaar weer tot de vuilste behoort , diverse certificeringen incl Grean & lean , Pdv , Niwo enz enz Als je dit allemaal moet blijven volhouden dan kan je niet meer praten over een fatsoenlijk tarief voor je reis , maar dan moet er minimaal 20 Euro per ton bij….. maar dan zijn we weer te duur.. Dus we doen het nooit goed en trekken allemaal nieuw en oud aan het kortste eind. Het Milieu verhaal gaat in mijn ogen over de kop, Het is nooit schoon genoeg , en kost bakken vol met geld . Het is gewoon een melkkoe geworden waar heel veel mensen heel veel geld aan verdienen over onze rug. Ik vind en veel met mij dat je juist in deze trieste tijde het niet over dit soort zaken moet hebben , en het op de lange baan moet schuiven totdat eerst de markten weer gestabiliseerd zijn en iedereen weer een toekomst heeft in onze bedrijfstak ….daarna als we weer s geld teveel hebben ( haha ) dan gaan we voor groen . ( een GM of Volvo dus haha )

Een beetje raar stukje. Uitstoot van NoX en fijnstof en Co2 als gevolg van brandstof verbruik kun je niet los van elkaar zien.

Je hebt nu eenmaal een bepaalde hoeveelheid energie nodig om met een schip van A naar B te varen. Vaar je economisch, dan heb je bijvoorbeeld een extra man nodig om langer door te varen om toch je omloopsnelheid te halen. In deze zin is brandstof veel goedkoper dan menselijke arbeid.

Alle mensen die beweren dat ze het voortstuwings rendement met 15 a 50% kunnen verbeteren zijn leugenaars, harde cijfers ontbreken totaal.

Het is niet zo simpel als de columnschrijver suggereert maar een discussie over dit onderwerp is broodnodig. Breed en voor de hele branche welteverstaan! Bij voorkeur door een brancheorganisatie die een serieuze gesprekspartner is voor de (semi)overheid.

Al dat gedoe over duurzaam klopt niet, wij varen met een 45 jaar oude mwm die het altijd doet, zelden rookt en leeg voor 200 liter van de ruhr naar rotterdam pruttelt. veel uitwasbare filters en hoeft maar 1 keer in het jaar nieuwe smeerolie. als het een ccr2 motor zou zijn geweest, stond er inmiddels al de 3e of 4e ingestaan, meer als het dubbele aan smeerolie gebruikt en een kapitaal aan filters die op een milieuvervuilende manier moet worden geproduceerd. Ook het produceren van 3 motoren is nogal milieuvervuilend.

Jullie hebben het keurig verwoord, en als de banken dit beleid blijven hanteren, dan heeft 80 procent van de binnenvaart de eerste 10 jaar geen geld meer, om uberhaupt nog wat te inversteren in GROEN.

Bart, dan nog een vraagje aan jou; Je weet het goed te vertellen hoe het allemaal moet, maar je eigen schip ligt al zes maanden stil, vanwege een kapotte motor. Ga je er een nieuwe motor in zetten of zet je er zeil op, want dat is pas echt GROEN.

Leegvaart wordt al geoptimaliseerd. Bevrachters sturen elkaar elke ochtend een lijst van hun lege schepen toe met de locatie. Sommige verladers willen een dedicated schip en soms besluit de bevrachter het werk toch in zijn eigen club te houden, waar mogelijk word er geruild.

kern van waarheid, leegvaart verminderen!! wij doen nu precies 1 jaar mee in een lean and green projekt. wat het meeste zoden aan de dijk zet: geregelde planning(dus niet hollen en stilstaan, en wat ik hier nergens lees:

En CCR2 is al een oude norm. Vergelijkbaar met Euro2 voor het wegvervoer. Inmiddels rijden er al Euro6 trucks rond. Vier generaties verder…. Dus alle kinderziektes zijn er wel een beetje uit en dus kwa tegenvallende zuinigheid in de praktijk … Het zijn geen “omgebouwde” normloze motoren meer, maar geheel nieuw ontwikkelde…………..

Geachte heer Verkade, ik wil graag met u de discussie aan om de binnenvaart 20 t0t 30 % energie zuiniger te laten varen, wat in de praktijk al bewezen is. Sommige sectoren is een besparing mogelijk tot 50 %. Maar het ontbreken van inzicht en vakkenis is dikwijls het probleem. De oplossing voor deze energie verspilling is bijzonder simpel en eenvoudig. Met vriendelijke groet. NW Bennik

@ H.Leegwater Hoewel waterstof inde natuur voorkomt en water als afval achter laat, heb je toch eerst grote hoeveelheden fossiele brandstoffen nodig om het te produceren. Hoewel LNG geen soelaas bied is het en rest product van de petrochemie,en voorlopig in grote hoeveelheden voorhanden.met als milieu winst een iets schonere verbranding.

In de vijftiger jaren kwamen er veel vrachtschepen met direct omkeerbare motoren.en vrijsnel daarna de blower,bij vollast was dit de zuinigste combinatie,maar de blower ontworpen voor brandstof besparing werd al gauw misbruikt om meer pk’s te leveren.en zo ontstond de ratrace voor meer pk,s. Maar niemand vroeg zich af hoeveel pk’s economisch verantwoord was. nu hebben we allemaal veel te veel pk’s, en snel lopende motoren die we langzaam laten draaien,met alle gevolgen voor het milieu. Hoe het anders moet u mag het zeggen.maar dat er iets scheef zit is wel duidelijk.

beste mr verkade waarom zou ik investeren ,de binnenvaart heeft geinvesteerd in nieuwe schepen goed materiaal .en de bevrachters nemen een pool of een tjech ,want die is lekker goedkoop.daar sta ik dan met mijn duurzaamschip op naar de waalhaven

Duurzaam? Van Dale raadplegen: 1 lang durend 2 weinig aan slijtage of bederf onderhevig 3 het milieu weinig belastend

Is dit een nieuwe motor die meer brandstof verbruikt, na een paar jaar versleten is, of een 50 jaar oude motor die ondanks zijn leeftijd nog altijd even goed draait en stukken minder brandstof verbruikt. Lijkt mij niet heel ingewikkeld.

Waterstof is de toekomst de autoindustrie gaat ze al produceren de motoren,maar nee de scheepvaartlaat zich weer in de maling nemen door makelaars,scheepsbouwers en olie maatschappijen dat LNG het gaat worden mensen hou je geld in de beurs LNG is een fosile brandstof de olie maatschappij wil geld verdienen daarom die zeer grote lobby om deze brandstof te promoten. Waarom geen echte doorbraak creeren in de motoren en net als de autoindustrie een scheepsmotor neerzetten die daar op draai, wIE O WIE DURFT

Ik ben redelijk eigenwijs en had misschien 50 jaar terug geboren moeten worden. Ik vaar nu zo´n 11 jaar met een Industrie die inmiddels ruim de 50 is gepasseerd. Dus enige subjectiviteit zit er wel in dit verhaal. Maar in al die 11 jaar heeft geen enkele matroos een vlokje roet weg hoeven te boenen van m´n achterschip. Of ik nu halve kracht, 20% of volaan draai. Geen rookje aan de pijp. Dat zie ik bij veel schepen met jongere zo niet nieuwe motoren toch anders. Oftewel een zwart aangeslagen boeing met als oorzaak een walmende uitlaat vanwege het langzame draaien van een zogenaamd schone motor die ondanks zijn elektronisch geregelde inspuiting staat te vervuilen. Verder is het aantal smeeroliefilters wat ik voor de hoofdmotor gebruik, nul aangezien er een vaste filter aan de circulatie tank zit waar de olie drukloos doorheen vloeit. Af en toe een keer aan de filter draaien en klaar. Daarbij komt nog dat er maar eens per jaar ververst hoeft te worden. Hooguit twee brandstoffiltertjes op jaarbasis. Al tel ik dat bij elkaar op, dan weet ik wel dat de huidige motoren al milieu belastender zijn in het produceren van hun afval in vorm van filters en dergelijke. Vooral als je aan een strak schema van verversen moet voldoen van de betreffende motorenfabrikant. Maar ik wordt als niet groen schip weggezet. Ik zou er voor willen pleiten om een optelsom te maken van milieubelastende factoren van zowel de nieuwste motoren als langzaamlopers. Kijken wie er als meest milieubelastend uit de bus komt. Verder wil ik me aansluiten bij het verhaal van Jan Steenstra en gjw.

@Jan steenstra Ik ben het eigenlijk helemaal eens,voor het aflopen van de termijn van ccr1 motoren,heb ik nog gouw een ccr 1 laten inbouwen om de zelfde rede die je al noemde (gasolie verbruik)bijna iedereen klaagt over het verbruik,maar de deskundigen willen van niks weten en blijven doof. En het argument elektrisch?uit onder zoek is nu al gebleken dat dat voorlopig de meest vervuilende vorm van voort bewegen is. Anders gesteld;als het omzetten van fossiele brandstoffen naar elektrische energie zonder verlies van energie gepaard zou gaan,heb je het Perpetuum mobile uitgevonden.nou dat duurt nog effen voor het zover is. Ik ben zeer begaan met het milieu,het is zelfs voor een deel mijn brood winning,maar we moeten natuurlijk wel op de grond blijven (of in het water),aan lucht fietserij heb je niet zo veel.

@Bart Helder stuk, dankjewel, maar nog niet door iedereen begrepen. CCR2 motoren verbruiken significant meer gasolie dan vergelijkbare motoren zonder classificatie. In deze gevallen denk ik dat de cursus ‘Voortvarend Besparen’ een aanrader kan zijn. Want de besparing komt dan voort uit anticiperend varen, tot en met de aankomst bij de sluis.

Ik vraag mij af mij af, als er zoveel wordt geklaagd over het gasolieverbruik van CCR2-motoren die meer verbruiken, hoe het wegtransport dan het hoofd boven water houdt met zijn Euronorm-5 motoren. Of wordt er te weinig betaald voor CCR2 en kan de categorie CCR-lozen er wel voor varen? @Vincent Ik heb toevallig een kennis die 100 vrachtwagens bezit en tegelijk ook nog heel lang bestaat. Hij heeft mij zijn lege kilometer percentage genoemd. En aangezien ik de Lean&Green registratie doe voor een binnenvaartbevrachter en inzicht in zijn vloot heb, denk ik dat het in de binnenvaart wel meevalt. Tegelijk moet ik erbij zeggen dat het terugdringen van CO2 voor de bevrachter OOK moet worden gerealiseerd door het sterk terugdringen van lege kilometers.

Duurzaamheid en investeren zijn inderdaad een ver van mijn bed show! We weten nauwelijks aan alle lasten te voldoen laat staan sparen voor pensioen en kinderen en dergelijke en dan zouden we nog moeten denken aan grootse plannen om het milieu te ontzien? We varen nu met blik op oneindig,zonder enig uitzien op een rendabele markt en redelijk inkomen en zie werkelijk niet in hoe ik dan nog moet dromen/investeren in schone techniek!

Daarnaast krijg ik wat van al die zogenaamde verbeteringen met als grootste ‘voorbeeld’ een ccr2 motor. Verbruikt gemiddeld 10% meer en zou schoner zijn? En al is het schoner,zou het milieu niet zwaarder belast worden door het groter verbruik en om dan gelijk nog een vraag eroverheen te gooien; zou het winnen en raffineren van die 10% niet zwaarder wegen dan wat hogere uitstoot? 10% betekend voor ons ongeveer 30m3 op een jaar wat toch al snel 25.000 euro kost. Wat moet ik dan met een machine die me in 4 jaar 100.000 kost? Als mn huidige jaren 90 machine eruit loopt,reviseer ik hem,hoe onduurzaam voor het milieu het ook mag zijn volgens de regeltjes maar het is voor mij heel duurzaam want ik heb hem in 4 jaar terug verdient! en alle jaren die hij langer draait is mooi meegenomen.

Ik kan het helaas niet mooier maken. alle mooie woorden ten spijt maar innovatie kost heel veel geld en het rendement is vaak een mooie afschildering van wat ‘mogelijk haalbaar’ is. En geld is wat de binnenvaart op een uitzondering na,niet meer heeft of misschien wel nooit gehad.

Het klinkt als een zielig verhaal van een anti-milieufreak maar zou iedereen die het volkomen niet met me eens is,een paar mooie voorbeelden willen noemen waarbij een particulier een mooi rendement haalde uit een innovatief idee en dat binnen 5 tot 7 jaar! terugverdiende. want daarna volgen weer onderhoudskosten en dergelijke. En om het nog moeilijker te maken,moet het op een bestaand schip zijn ingebouwd want daar zijn er de meeste van en dus ook de grootste belangen maar ook de grootste kosten.

Economische belangen spelen gewoon de hoofdrol en ideologische klinken mooi maar zijn voor een ondernemer,zonder garanties van verdienste, waardeloos en dat niet om lak te hebben aan het milieu maar gewoon omdat alle beargumentering van alle milieustandpunten vaak zo dubbel is. Het ccr2 plaatje als voorbeeld, maar daar zou ook de elektrische auto onder genoemd kunnen worden. Winst aan de uitlaat maar over het hele product/proces ook????????????

Praktijk is anders dan theorie. Een ccr2 generator die kontinu draait gooit meet co2 in de lucht dan een ouderwetse die alleen maar draait als het nodig is. Sommige schippers werken met zonnepanelen maar dat telt niet mee in de green award. En als de economie geschaadt wordt telt alles in èèn keer niet meer. Lege schepen die elkaar tegen komen. En zo kunnen we nog wel meer voorbeelden noemen.

Je heb een mooi verhaal geschreven waar ik het volledig mee eens ben alleen: 1 Ik ga geen cent investeren in deze tijd. 2 Wanneer ik bij de financier aan zou kloppen om Pakweg 100.000 euro te lenen om groen te worden dan geven ze mij dat niet. 3 Ik heb de afgelopen 7 jaar een nieuwe motor gezet en een straalbuis gehangen kosten 110.000 euro. En dit om 50 ton gasolie per jaar te besparen eigenlijk te gek maar GM versleten en tunnel verrot heeft mij hiertoe besluiten en niet anders. Nu hoop ik op hoge gasolie prijzen want dan verdien ik de investering juist sneller terug! 4 Als je denkt dat mijn opdracht gever daarna meer zou betalen kun je dit wel vergeten. Die vraagt zich erder af wanneer er wat van de vracht afgaat omdat er schippers zijn die schroot vervoeren voor tarieven van andere materialen terwijl de kans op schade veel hoger is. 5 Ik had een onderscheidende markt positie alleen ben ik die verloren omdat iedereen schroot gaat varen en deze heb ik niet kunnen behouden met het bovenstaande.

Volgens mij valt er alleen nog wat te besparen naast de snelheid en gasolie verbruikmeter met een rompsnelheids meting dat is het enige wat ik nog nergens langs heb zien komen, terwijl deze essentieel is voor je gasolie verbruik. Als binnenvaartsector zou eigenlijk al het beschikbare werk op internet gezet moeten worden om de berg lege vaart en dus CO2 uitstoot tegen te gaan! Ten slotte heb je daar veel meer aan dan een superschone motor te zetten. Kortom veel minder investeren wat de kosten dus laag houd.

Piet Bennik m/s cybernetica

Laat ik er voor het gemak even vanuit gaan dat de meeste schippers echt wel op de toeren letten, en bij een hermotorisering het meest zuinige modelletje kiezen. Dan kom je bij de vraag; wat kan die besparing op CO2 dan wel tewerkstelligen in de totale supply chain van produkten?

Mijn antwoord is; Minder leegvaart!

En dan kom je automatisch uit bij de bevrachters die zouden meer samen kunnen werken en ook meer transparant kunnen zijn in aangeboden vrachten.

Het voorbeeld van lean and green van het wegvervoer, lijkt misschien wel een interessant voorbeeld, maar daar wordt door bewustwording van de chauffeurs, die veelal in loondienst zijn en dus tot aan dan toe de cijfers niet zo “boeide” een bepaalde winst geboekt in zuinig rijden. Een schipper ziet zelf in zijn bedrijfsresultaat wat het “rendement” is van zijn manier van varen, en zal dus al dan niet gedreven door de hoge diesel prijzen reeds al op het verbruik letten. Door het toepassen van schonere technieken boekt het wegvervoer ook resultaten met betrekking tot besparingen. Maar dat laatste is natuurlijk mede mogelijk omdat een truck een veel kortere levenduur heeft dan een schip…

In tegenstellign tot schippers werken de middel/grote wegvervoerders niet met bevrachters, maar rechtstreeks met verladers en plannen ze de ritten dus zelf. En dus kunnen de ritten op zo’n manier gepland worden dat er zoveel mogelijk op- en retourvrachten in één rit gecombineerd worden … (Duurdere opvrachten en goedkopere retour vrachten zodat er een gemiddelde prijs voor één rit is uiteindelijk.)

één schipper kan dat niet, niet zonder markttranparantie en niet zonder intensieve smanewerking met een verlader in combinatie met verladers onderling….

Misschien zou daar meer naar gekeken kunnen worden.

Om te reageren op dit bericht moet u ingelogd zijn. Klik hier om in te loggen. Uw reacties worden altijd ondertekend met uw volledige persoonsnaam.

Via een zachtblauwe ‘prinsessentrap’ daal je af in het ruim van de Avenir. Daar staan rond een Perzisch tapijtje stoelen ...

Hamp Harmsen en zijn vrouw Judith verhuisden 20 jaar geleden van een schip in Rotterdam naar een huis Lochem. Hun dochter...

In het Scheepvaartmuseum is vanaf begin oktober een half jaar lang de expositie ‘Mens op zee’ te zien. Deze t...

Antwerpen heeft afgelopen weekend het diepst stekende schip ooit ontvangen. Het was de containerreus MSC Diletta met een ...

Toen haar zus verliefd werd op een schipper in Krimpen, wist schipperse Danielle Oomens (32) één ding zeker: zij zou R...

‘Wil je meedoen aan de Schuttevaer-rubriek Wonen op een schip?’ Daar hoeft schipper Michel van ’t Zand, eigenaar van TX-5...

Meld je hieronder aan voor de nieuwsbrief.

© 2022 ProMedia alle rechten voorbehouden